Platanenhof in de Jordaan

De Platanenhof ligt tussen de Elandsstraat en Lauriergracht in de Jordaan. In de 17e eeuw hadden katholieke regenten, ondanks Calvinistische weerstand, genoeg geld ingezameld voor de bouw van een eigen jongensweeshuis. De gebouwen zijn ontworpen door de 17e eeuwse architect Steven Vennecoo.

Platanenhof aan de Lauriergracht in de Jordaan in Amsterdam

De Platanenhof bestaat uit meerdere gebouwen. Het oudste gedeelte, aan de Lauriergracht, werd gebouwd rond 1550, een houten woonhuis waarvan de originele constructie nog voor een groot deel bewaard is gebleven. Dit gedeelte werd niet als onderdeel van het weeshuis gebouwd. Het nieuwste gebouw, rond 1900, is te zien in de Elandsstraat, met opvallend veel natuursteen verwerkt in kozijnen, banden en gevelbeëindigingen.

Rond 1700 werden de eerste gebouwen, specifiek gebouwd voor het weeshuis, in gebruik genomen. In 1790 werd er een stuk bijgebouwd en in 1883 is het laatste gedeelte afgebouwd. Het is een weeshuis gebeleven tot de jaren '50 van de 20e eeuw. Na de opheffing van het Jongensweeshuis en het samengaan met het Maagdenhuis komt er, onder de naam Amstelstad, een lekentehuis voor voogdijkinderen, jongens en meisjes. Het katholieke fundament brokkelt af en er worden ook kinderen van andere gezindten geplaatst. In 1973 werd het in gebruik genomen als psychiatrische instelling. Medio '92 is deze instelling verhuisd, verspreid over Amsterdam: de Platanenhof werd niet meer goedgekeurd als huisvesting voor een psychiatrische instelling. De Gemeente Amsterdam heeft de Platanenhof verkregen van de regenten onder voorwaarde dat er altijd een sociale functie of bestemming gevestigd zal zijn. Het complex is met de hulp van Scala-architecten gerestaureerd door Eigen Haard. Beide vleugels om de hof zijn verbouwd tot woningen voor ouderen. De schuilkerk en naastgelegen pand aan de Lauriergracht is verbouwd tot Theater voor de Theatergroep Toneelmakerij, een Amsterdamse kindertheatergroep.